8e Nationale Docentencongres Biologie cover image
08:00 — 09:15
Vroege Vogelwandeling (Optioneel)

Ervaar de magie van de vroege ochtend tijdens de Vroege Vogelwandeling in Burgers’ Zoo! Nog vóór de poorten opengaan, neem je een exclusief kijkje achter de schermen van de dierentuin terwijl de natuur ontwaakt. Wandel in alle rust door het park, hoor het eerste gezang van de vogels en zie hoe dieren langzaam actief worden. Een unieke beleving voor natuurliefhebbers, fotografen en vroege vogels!

09:00 — 09:45
Ontvangst
09:45 — 10:00
Opening en start van de dag door dagvoorzitter Minchenu Maduro
Minchenu Maduro picture
Minchenu Maduro
10:00 — 10:55
Keynote: Mátyás Bittenbinder

Van jongs af aan is bioloog Mátyás Bittenbinder gefascineerd door dieren — vooral de giftige. Zijn liefde voor slangen groeide uit tot een passie voor álle dieren, planten en schimmels. Via radio, tv, boeken en lezingen deelt hij zijn bijzondere verhalen met een breed publiek, vol verwondering en enthousiasme.

Mátyás Bittenbinder picture
Mátyás Bittenbinder
Keuzeronde 1 | 11.10 - 12.10
Omgaan met des- en misinformatie op social media

Welke des- en misinformatie gaat er rond op social media? En dan specifiek over onderwerpen uit de biologieles. Joey Scheufler laat aan de hand van voorbeelden zien hoe jongeren zich laten beïnvloeden en hoe jij daar als docent mee om kunt gaan.

Joey Scheufler picture
Joey Scheufler
Inzet van AI bij je biologieles (differentiëren, nakijken, oefenen)

Hoe kan AI jouw werk als docent gaan vergemakkelijken? Malmberg (Sanoma Learning) heeft onderzoek gedaan naar de behoefte onder scholen en docenten op het gebied van knelpunten in het werkproces en de mogelijke rol van AI hierin. Graag nemen we je mee in de resultaten en onze eerste vertalingen hiervan. In deze interactieve sessie gaan we in op de praktische toepassingen en mogelijkheden van AI, voor en na de les. We laten zien hoe je met een opgave generator kunt differentiëren, hoe je extra kunt oefenen met AI en welke kansen AI kan bieden op het gebied van nakijken.
Laat je inspireren en bouw met ons mee aan de toekomst van het onderwijs. 

Daphne Verrest picture
Daphne Verrest
Esther van Doesburg picture
Esther van Doesburg
De impact van CRISPR-Cas op onze maatschappij

In deze sessie wordt ui de doeken gedaan hoe de ontdekking van CRISPR-Cas — een bacterieel afweersysteem — heeft geleid tot een revolutie in (met name) de geneeskunde en biotechnologie. Na een uitleg over de oorspronkelijke rol van CRISPR-Cas in bacteriën wordt aan de hand van voorbeelden duidelijk waarom deze technologie zo breed inzetbaar is. En welke maatschappelijke en ethische vraagstukken dit oproept. We sluiten af met een overzicht van recente ontwikkelingen en de belangrijkste uitdagingen binnen de CRISPR-Cas-technologie.

Raymond Staals picture
Raymond Staals
Biologie in Actie: Practicum, Sensoren en Modelleren

Ontdek hoe je biologieonderwijs verrijkt met digitale tools en activerende werkvormen! In deze hands-on workshop meten deelnemers hun eigen hartslag, longinhoud en ECG met sensoren, en verkennen ze hoe modelleren biologische processen inzichtelijk maakt. We koppelen dit aan actuele thema’s zoals ecologie en stofwisseling én aan het vernieuwde curriculum. Laat je inspireren door nieuwe practicumideeën en digitale toepassingen die leren door doen centraal stellen. Sluit af met een uitwisseling van lesideeën met collega’s!

Tom van Raaij picture
Tom van Raaij
Formatief evalueren: direct toepasbaar in jouw biologieles

Wil je meer grip krijgen op het leerproces van je leerlingen? In deze praktische workshop leer je hoe je formatief evalueren op een laagdrempelige manier kunt inzetten in elke biologieles. Je ontdekt hoe je met kleine aanpassingen in je lesopbouw en werkvormen grote impact kunt maken op het leren van je leerlingen. We koppelen de werkvormen aan de methode Biologie voor jou, zodat je er direct mee aan de slag kunt. Je gaat naar huis met concrete voorbeelden, praktische tools en vooral: inspiratie om morgen al het verschil te maken.

Cindy Stienstra picture
Cindy Stienstra
Themawandeling 'Niets menselijks is dieren vreemd!'

Deze themawandeling laat u de dierenwereld van Koninklijke Burgers’ Zoo op een verrassende en amusante wijze beleven. Een deskundige gids leidt u naar de meest uiteenlopende dieren die allemaal boeiende parallellen met de mensenwereld tonen.

Veel voorbeelden betreffen de dagelijkse omgang met elkaar binnen de diergroep en de communicatie onderling. Hoe wordt een gorilla de baas over zijn harem, nog belangrijker: hoe kan hij ook lang aan de top blijven? We kennen allemaal wel stress, maar waarom is stress voor een vis in de Ocean misschien levensgevaarlijk? Hoe werkt de verbazingwekkende wedstrijd tussen aanval en verdediging tussen giraffes en acaciabomen?
Informatie achter houden, imponeren en flirten… het komt allemaal voor in het dierenrijk!

Themawandeling 'Bio-inspiratie'

Planten en dieren zijn door miljoen jaar evolutie in een steeds veranderende omgeving gewend om zich aan veranderende systemen aan te passen. Daarom kunnen mensen veel van de natuur leren. Onder het vakgebied ‘biomimicry’ verstaat men de wetenschap die zich bezighoudt met het nabootsen van de beste biologische ideeën om menselijke problemen op te lossen.

Er is zoveel in de natuur om van af te kijken; je moet het alleen willen zien!

Fotograferen in de natuur

Ga met deze gepassioneerde fotograaf, de dierentuin in. Met de telefoon en/of een camera, ervaar je wat natuurfotografie je kan leren. Zodat je ontdekt, hoe je dit met je leerlingen ook kan doen. Foto’s maken van planten, insecten laat je leren!

Jan Vermeer picture
Jan Vermeer
Vloggen met Mandy

Mandy daagt haar leerlingen vaak uit om zelf filmpjes te maken over biologie-onderwerpen. Zo ontdekken ze dat leren niet alleen leerzaam is, maar ook heel leuk en creatief kan zijn. Tijdens deze workshop neemt ze je mee in deze ervaring. Ze laat je zien hoe je met een camera, of gewoon je telefoon, een toffe vlog maakt! Je krijgt praktische tips, frisse ideeën en natuurlijk ga je zelf ook aan de slag met het maken van een video in de dierentuin.

Mandy Blom picture
Mandy Blom
12:10 — 13:30
Lunch + informatiemarkt

Geniet van een goed verzorgde lunch met gerechten uit de internationale keuken die bestaan uit dagverse, duurzame en biologische producten uit eigen streek. En neem de tijd om een rondje te lopen op de informatiemarkt.

Keuzeronde 2 | 13.30 - 14.30
Van brokkelbrein naar focus en breinwelzijn

In deze inspirerende workshop leer je hoe je het brein effectief managet – bij jezelf én je leerlingen. Je krijgt praktische handvatten om focus, leervermogen en welzijn te versterken in een wereld vol prikkels en werkdruk. Ontdek hoe de drie breinnetwerken samenwerken, hoe je stress positief benut en hoe micropauzes en ‘suddertijd’ zorgen voor mentale rust. Je leert werken met de stressthermometer, aandacht rituelen en digitale detox-tips. Ook ontdek je hoe dopamine werkt en hoe je die slim inzet voor motivatie en flow bij jezelf en in de klas.

Gertie Verreck picture
Gertie Verreck
De Natuur als Spiegel

In deze sessie worden de thema’s verwondering overbrengen en samenspel gekoppeld aan voorbeelden in de natuur. Het gaat hierbij niet om het blindelings kopiëren, maar juist om de vraag hoe voorbeelden belicht kunnen worden vanuit een ander perspectief. Bijna alle belangrijke vraagstukken binnen organisaties spelen namelijk ook een rol in de natuur. Echter, in tegenstelling tot een organisatie, heeft de natuur al 3,95 miljard jaar de tijd gehad om hiervoor passende/ werkende oplossingen te vinden. Deze oplossingen wijken soms verrassend af van datgene wat in organisaties gangbaar is.

Eric de Blok picture
Eric de Blok
Aan het werk met de nieuwe kerndoelen mens en natuur

In november 2025 zijn de definitieve conceptkerndoelen mens en natuur gepubliceerd. Scholen gaan hier vanaf schooljaar 2027-2028 mee werken. Maar je kunt je nu al voorbereiden.  Ben jij al op de hoogte van alle ‘nieuwe’ inhouden in het leergebied? Vandaag praten we je bij over vraagstukken, denkwijzen, aard van natuurwetenschappen & technologie en (relationele en seksuele) gezondheid. Zoek je invulling voor leerjaar 3? Bij de nieuwe kerndoelen zijn er aanvullende doelen voor havo-vwo opgenomen. We nemen je in deze sessie mee in de bedoeling hiervan. 

Marijn Meijer picture
Marijn Meijer
5 Minuten biologie, leuker dan het lesboek!

In kranten, tijdschriften en documentaires komen vaak fascinerende biologische onderwerpen voorbij, maar in schoolboeken vind je die nauwelijks terug. Toch zijn ze ideaal om leerlingen nieuwsgierig te maken en hun blik op de natuur te verruimen. Met “5 minuten biologie” laat ik zien hoe je zulke onderwerpen eenvoudig in je les kunt verweven, zonder dat dit ten koste gaat van de reguliere lesstof. Aan de hand van mediafragmenten, feitjes of door leerlingen ingebrachte onderwerpen ontstaat een korte, speelse onderbreking die nieuwsgierigheid prikkelt, vragen stimuleert en de link legt tussen biologie en de wereld om ons heen.

Cees Mulder picture
Cees Mulder
Debat in de biologieles: Activeer elke leerling!

Debat is vakoverstijgend, ervaar in je biologielessen de kracht van debat! Van gezonde voeding tot GMO's, hoe krijg je iedere leerling zover om actief te participeren in discussies over biologische thema’s? Tijdens deze praktische sessie ga je aan de slag met laagdrempelige debatvormen en spreekvaardigheidsoefeningen die je de volgende dag direct kunt toepassen. Je ontdekt hoe je deze werkvormen veilig introduceert en hoe je jongeren kunt betrekken bij boeiende vraagstukken in de biologie. Aan het einde van de workshop ontvang je uitgewerkte lessen en stellingen die je direct kunt gebruiken.

Rob Nijhof picture
Rob Nijhof
Themawandeling 'Niets menselijks is dieren vreemd!'

Deze themawandeling laat u de dierenwereld van Koninklijke Burgers’ Zoo op een verrassende en amusante wijze beleven. Een deskundige gids leidt u naar de meest uiteenlopende dieren die allemaal boeiende parallellen met de mensenwereld tonen. Veel voorbeelden betreffen de dagelijkse omgang met elkaar binnen de diergroep en de communicatie onderling. Hoe wordt een gorilla de baas over zijn harem, nog belangrijker: hoe kan hij ook lang aan de top blijven? We kennen allemaal wel stress, maar waarom is stress voor een vis in de Ocean misschien levensgevaarlijk? Hoe werkt de verbazingwekkende wedstrijd tussen aanval en verdediging tussen giraffes en acaciabomen? Informatie achter houden, imponeren en flirten… het komt allemaal voor in het dierenrijk!

Themawandeling 'Bio-inspiratie'

Planten en dieren zijn door miljoen jaar evolutie in een steeds veranderende omgeving gewend om zich aan veranderende systemen aan te passen. Daarom kunnen mensen veel van de natuur leren. Onder het vakgebied ‘biomimicry’ verstaat men de wetenschap die zich bezighoudt met het nabootsen van de beste biologische ideeën om menselijke problemen op te lossen.

Er is zoveel in de natuur om van af te kijken; je moet het alleen willen zien!

Fotograferen in de natuur

Ga met deze gepassioneerde fotograaf, de dierentuin in. Met de telefoon en/of een camera, ervaar je wat natuurfotografie je kan leren. Zodat je ontdekt, hoe je dit met je leerlingen ook kan doen. Foto’s maken van planten, insecten laat je leren!

Jan Vermeer picture
Jan Vermeer
Keuzeronde 3 | 14.45 - 15.45
Naturalis

Marcel Beukeboom is sinds september 2025 directeur van Naturalis Biodiversity Center. Daarvoor was hij vijf jaar klimaatgezant van het Koninkrijk der Nederlanden en ambassadeur bij de VN-organisaties voor Voedsel en Landbouw. Met ruim 25 jaar ervaring in diplomatie en internationale samenwerking, brengt hij een unieke combinatie van bestuurlijk inzicht, klimaatkennis en maatschappelijke betrokkenheid mee naar Naturalis en nu het 8e Nationale Docentencongres biologie.

LHBTQI+ inclusie in de biologieles

Hoe zorg je ervoor dat álle leerlingen zich gezien voelen in de biologieles? Spreker Lucas Oldenburger deelt vanuit zijn persoonlijke ervaring als transgender leerling én leerkracht hoe je LHBTQI+-leerlingen effectief kunt steunen. Op nuchtere en toegankelijke wijze krijg je inzicht in het belang van zorgvuldig taalgebruik, zowel in dagelijkse lessen als bij thema’s als hormonen of voortplanting. Welke woorden kies je wel, en welke liever niet? Ook ontdek je andere kleine, praktische manieren om een inclusievere leeromgeving te creëren. Je gaat naar huis met meer bewustzijn én praktische tips die je direct kunt toepassen in je eigen klas.

Lucas Oldenburger picture
Lucas Oldenburger
Naar een nieuw examenprogramma: wat en hoe

In maart 2025 werden 5 conceptexamenprogramma’s voor biologie gepubliceerd, samen met 12 andere programma’s voor scheikunde, natuurkunde, O&O en nlt. Al deze programma’s zullen na een fase van beproeven definitief worden.

Ben je benieuwd wat er in de conceptexamenprogramma’s staat en wil je alvast vooruitblikken naar wat dit voor jouw onderwijs zou kunnen betekenen? In deze workshop vertellen we er meer over en gaan we aan de slag met een werkvorm om het nieuwe programma naast jouw lespraktijk te leggen.

Aafke Oldenbeuving picture
Aafke Oldenbeuving
Workshop Spellen om te herhalen, activeren of differentiëren

In deze praktische workshop ga je leren hoe je je leerlingen uit kan dagen om de voorkennis te activeren of stof te herhalen doormiddel van een spelletje spelen. Je krijgt eerst voorbeelden te zien van verschillende, kant en klaar spellen die je kan downloaden en spelen. Er wordt uitgelegd hoe je hiermee kan differentiëren tussen verschillende niveaus en hoe deze spellen gemaakt zijn. Het is natuurlijk veel leuker om zelf aan de slag te gaan om spellen te maken die aansluiten bij jouw lessen. In groepjes ga je aan de slag om zelf een spel te ontwerpen op basis van een sjabloon die je krijgt of geef er juist een eigen draai aan. Je leert de juiste vragen voor verschillende niveaus te verzinnen, de spellen uitdagend maar ook niet te moeilijk maken. Door spellen te spelen activeer je leerlingen doordat ze, fanatiek, een spel willen winnen. Jouw doel is natuurlijk de stof oefenen, herhalen of ophalen wat ze nog weten. Kortom een leuk middel om je lessen te verrijken.

Hanneke Vink picture
Hanneke Vink
Veldwerk in de buurt van de school

Hoe organiseer je een inspirerende veldwerkdag in de directe omgeving van je school, zonder dat je ver hoeft te reizen? In deze actieve workshop, verzorgd door Esmée Rolloos van Natuurkampen (onderdeel van Stichting Veldstudie), leer je hoe je leerlingen laat ontdekken, meten en analyseren in hun eigen leefomgeving. Je gaat zelf aan de slag met veldwerktechnieken, meetinstrumenten en determinatiekaarten, en krijgt praktische tips om een leerzame en haalbare veldwerkdag op te zetten.

Themawandeling 'Niets menselijks is dieren vreemd!'

Deze themawandeling laat u de dierenwereld van Koninklijke Burgers’ Zoo op een verrassende en amusante wijze beleven. Een deskundige gids leidt u naar de meest uiteenlopende dieren die allemaal boeiende parallellen met de mensenwereld tonen. Veel voorbeelden betreffen de dagelijkse omgang met elkaar binnen de diergroep en de communicatie onderling. Hoe wordt een gorilla de baas over zijn harem, nog belangrijker: hoe kan hij ook lang aan de top blijven? We kennen allemaal wel stress, maar waarom is stress voor een vis in de Ocean misschien levensgevaarlijk? Hoe werkt de verbazingwekkende wedstrijd tussen aanval en verdediging tussen giraffes en acaciabomen? Informatie achter houden, imponeren en flirten… het komt allemaal voor in het dierenrijk!

Themawandeling 'Bio-inspiratie'

Planten en dieren zijn door miljoen jaar evolutie in een steeds veranderende omgeving gewend om zich aan veranderende systemen aan te passen. Daarom kunnen mensen veel van de natuur leren. Onder het vakgebied ‘biomimicry’ verstaat men de wetenschap die zich bezighoudt met het nabootsen van de beste biologische ideeën om menselijke problemen op te lossen.

Er is zoveel in de natuur om van af te kijken; je moet het alleen willen zien!

Fotograferen in de natuur

Ga met deze gepassioneerde fotograaf, de dierentuin in. Met de telefoon en/of een camera, ervaar je wat natuurfotografie je kan leren. Zodat je ontdekt, hoe je dit met je leerlingen ook kan doen. Foto’s maken van planten, insecten laat je leren!

Jan Vermeer picture
Jan Vermeer
16:00 — 17:00
Theatershow 'Seksuele diversiteit in het dierenrijk'

Interseksuele kangoeroes, homoseksueel ouderschap, pinguïntrio’s en parende leeuwinnen. Stap in de veelkleurige wereld van seksuele diversiteit in het dierenrijk in dit interactieve theatercollege van emeritus ARTIS-bioloog Charlotte Vermeulen en cabaretier Maya van As. Ontdek hoe onze verwachtingen vaak botsen met de realiteit in de natuur. 

Charlotte Vermeulen en Maya van As picture
Charlotte Vermeulen en Maya van As
17:00 — 18:00
Afsluiting en borrel