Denken over democratie
Burgerschapsonderwijs staat volop in de belangstelling. Hoe geef je daaraan vorm in de klas? Het is goed om daarover met elkaar van gedachten te wisselen en daarom organiseert Malmberg op 11 februari 2025 een Masterclass over dit onderwerp met als titel Denken over democratie. Krachtige voorbeelden van burgerschapsonderwijs in de geschiedenisles.
‘Democratie’ duidt op een samenleving/regeringsvorm waarin het volk de bron is van alle wetten en gezag. Dit ideaal leidt niet vanzelfsprekend naar de democratische rechtsstaat die we in Europa kennen in de 21e eeuw. Het voorbestaan ervan is bovendien niet gegarandeerd.
In deze masterclass analyseren we de kansen die het geschiedeniscurriculum biedt om bij te dragen aan de bewustwording van waar democratie voor staat. We doen dat aan de hand van twee grote kwesties uit de 20e eeuw, namelijk de opkomst van het fascisme in de jaren 1930 en de genocide in Srebrenica in 1995.
Programma
13:00 uur: Ontvangst
13:30 uur: Korte inleiding | Het geschiedeniscurriculum en burgerschapsonderwijs.
Inleider: Stephan Klein
Stephan is zelfstandig adviseur voor het geschiedenisonderwijs en als auteur, eindredacteur en vakdidactisch adviseur betrokken bij de methode Memo. Stephan werkte als docent in het voortgezet onderwijs en als lerarenopleider bij het ICLON in Leiden. Hij deed wetenschappelijk onderzoek naar de ontwikkeling van het denken over democratie tijdens de Verlichting (UU) en naar geschiedenisonderwijs, erfgoed en docentopvattingen (UL en Erasmus Universiteit).
13:45 uur: Workshop 1 | Cartoons als wapen. De strijd van David Low tegen Adolf Hitler.
Als Adolf Hitler ergens een hekel aan had, dan waren het wel de spotprenten van David Low. Voor welk dilemma kwam Low te staan als burger en tekenaar van het vrije woord in de tijd van internationale spanningen en appeasement?
In deze workshop denken we na over hoe we deze kwestie kunnen inzetten voor een les over burgerschap. De workshop wordt gegeven door Judith Tadema en Stephan Klein.
Judith is auteur en eindredacteur van de methode Memo en werkte als docent geschiedenis in het voortgezet onderwijs in Utrecht.
14:45 uur: Korte pauze
15:00 uur: Workshop 2 | Theater als dialoog. Praten over de genocide in Srebrenica, dertig jaar later.
Hoe kan theater bijdragen aan het leren begrijpen van verschillende perspectieven op een van de grote mensenrechtenschendingen uit de twintigste eeuw?
Deze workshop wordt gegeven door Alma Mustafic en Boy Jonkergouw.
Alma is onderwijskundige. Ze werkt als docent-onderzoeker aan de Hogeschool Utrecht. Ze doet onderzoek naar de maatschappelijke impact van kunst en cultuur en doceert op het gebied van mensenrechten. Alma is een gepassioneerde mensenrechtenactivist. In 1995 overleefde ze de genocide in Srebrenica, maar haar vader (die voor Dutchbat werkte) niet. Ze zet haar ervaring en deskundigheid om in activisme, kunst en educatie om de herinnering aan de laatste genocide in Europa levend te houden, maar ook om herhaling te voorkomen en democratisering in onze samenleving te bevorderen.
Boy is een regisseur, toneelschrijver en producent die zich richt op mensenrechten, sociale (klimaat) onrechtvaardigheid en neurodiversiteit. Zijn werk behandelt de strijd van mensen die slecht of verkeerd begrepen worden door de samenleving.
Samen maakten zij de voorstelling 25 jaar Srebrenica – gevaarlijke namen waar een overlevende van de genocide (Alma) en een militair van het Dutchbat- bataljon hun eigen kant van het verhaal vertellen en laten zien en hoe de oorlog nu jaren later nog steeds hun leven tekent. Alma en Boy zijn regelmatig op scholen om daar met docenten en leerlingen in gesprek te gaan over de impact van de gebeurtenissen in 1995.
16:00 uur: Afsluiting en aansluitend borrel
Praktische informatie
Locatie: De Witte Vosch, Oudegracht 46, 3511 AR, Utrecht
Aanvang: 13:00 uur
Einde: 17:00 uur
Deelnamekosten: €75,- (excl. btw) per persoon. Werk je met Memo, dan ontvang je €25,- korting. Het bedrag zal in rekening worden gebracht per factuur aan de school.
Certificaat nascholing geschiedenisonderwijs en burgerschap wordt uitgereikt.